W celu wsparcia obywateli Ukrainy opuszczających swój kraj w związku z agresją Federacji Rosyjskiej na Ukrainę, Unia Europejska użyła środka w postaci „ochrony czasowej" dla uchodźców z Ukrainy. W dniu 4 marca 2022 r. - po jednogłośnym zatwierdzeniu przez wszystkie państwa członkowskie - weszła w życie decyzja wykonawcza Rady 2022/382 stwierdzająca istnienie masowego napływu wysiedleńców z Ukrainy w rozumieniu art. 5 dyrektywy 2001/55/WE i skutkująca wprowadzeniem tymczasowej ochrony.
Poniższa tabela przedstawia zasady dostępu do rynku pracy wybranych państw Unii Europejskiej w kontekście tego aktu prawnego oraz zakres możliwego wsparcia obywateli Ukrainy w urzędach pracy tych państw.
Tabela została przygotowana w oparciu o informacje pozyskane w ramach sieci Europejskich Publicznych Służb Zatrudnienia i będzie aktualizowana na bieżąco.
| Kraj | Dostęp do rynku pracy | Wsparcie urzędu pracy |
|---|---|---|
| Austria | Wymagane pozwolenie na pracę. | Wsparcie urzędu pracy w zakresie: doradztwa, pośrednictwa pracy, nauki języka niemieckiego, szkolenia zawodowego / stażu, specjalnego wsparcia dla kobiet, informacji na temat opieki nad dziećmi. Podczas pierwszej wizyty w urzędzie pracy wymagane jest przedstawienie zezwolenia na pobyt oraz, jeśli to możliwe, karty ubezpieczenia społecznego. Po udanym procesie aktywizacji urząd pracy wydaje pozwolenie na pracę. Więcej: www.ams.at/Ukraine |
| Belgia – region Brukseli | Możliwość uzyskania ochrony czasowej. Rejestracja w gminie pozwala uzyskać prawo pobytu, ubezpieczenie zdrowotne i ubiegać się o świadczenia socjalne w gminie. Rejestracja daje również dostęp do rynku pracy i usług oferowanych przez urzędy pracy z rejonu Brukseli. | Specjalna procedura dla osób bez znajomości języka holenderskiego lub francuskiego (informacyjne sesje wideo). Po zarejestrowaniu się jako osoba poszukująca pracy, obywatel Ukrainy ma dostęp do ogólnych usług urzędu pracy lub może zostać skierowany do zespołu, który oferuje bardziej intensywne doradztwo. |
| Belgia – region Flandrii | Możliwość uzyskania ochrony czasowej. Konieczność rejestracji w gminie: uzyskanie tzw. karty „A" Dostęp do rynku pracy i usług oferowanych przez urzędy pracy z regionu Flandrii po rejestracji. | Więcej: https://www.leforem.be/citoyens/ukraine.html https://www.leforem.be/particuliers/accompagnement-ressortissants-etrangers.html https://www.leforem.be/entreprises/recruter-ressortissant-etranger-infos.html |
| Belgia – region Walonii | Możliwość uzyskania ochrony czasowej. Dostęp do rynku pracy i usług oferowanych przez urzędy pracy z regionu Walonii po rejestracji w gminie, gdzie się przebywa i po uzyskaniu zaświadczenia. | Możliwość rejestracji w urzędzie pracy. Rejestracja będzie ułatwiona w formie rejestracji zbiorowej we współpracy z gminami lub indywidualnej przy wsparciu wolontariuszy -tłumaczy. |
| Bułgaria | Możliwość uzyskania ochrony czasowej. Dostęp do rynku pracy i szkoleń zawodowych bez konieczności uzyskania zezwolenia na pracę. Dostęp do bułgarskiego rynku pracy w uproszczonych procedurach w przypadku:
| Prawo do podjęcia pracy bez konieczności uzyskania zezwolenia na pracę, rejestracji jako poszukujący pracy, usług pośrednictwa pracy i szkoleń zawodowych. |
| Chorwacja | Możliwość uzyskania ochrony czasowej (wydawane przez Ministerstwo Spraw Wewnętrznych na okres jednego roku). Dostęp do rynku pracy, opieki zdrowotnej, edukacji, podnoszenia kwalifikacji / przekwalifikowania, integracji na rynku pracy, mieszkania i opieki społecznej. | Możliwość rejestracji w regionalnym lub lokalnym urzędzie pracy, na podstawie karty potwierdzającej ochronę czasową i numeru identyfikacyjnego (OIB). Urząd pracy zapewnia pomoc w poszukiwaniu pracy i dostęp do wszystkich aktywnych form wsparcia, na takich samych warunkach jak obywatele chorwaccy. Są to: dotacje (zatrudnienie, staże, staże w sektorze publicznym, poprawa umiejętności, samozatrudnienie), wsparcie w postaci szkoleń, prac publicznych i prac sezonowych. Wsparcie udzielane jest przez mobilne zespoły pracowników urzędów pracy i pomocy społecznej, które są obecne w centrach uchodźczych. Więcej: https://hrvatskazaukrajinu.gov.hr/ua |
| Cypr | Możliwość uzyskania ochrony czasowej. Pełny dostęp do rynku pracy i usług urzędów pracy. | Pełny dostęp do rynku pracy, szkoleń, staży i innych usług rynku pracy. |
| Czechy | Możliwość uzyskania ochrony czasowej. Pełny dostęp do rynku pracy i usług urzędów pracy a także do tzw. świadczenia humanitarnego wypłacanego przez urząd pracy. | Rejestracja na podstawie wizy pobytowej potwierdzającej uzyskanie ochrony czasowej. Prawo do wszystkich usług rynku pracy jak pośrednictwo pracy, kursy języka czeskiego czy przekwalifikowania do zawodu wymaganego przez pracodawcę. |
| Dania | Możliwość uzyskania zezwolenia na pobyt na podstawie specjalnej ustawy o zezwoleniach na pobyt czasowy dla przesiedleńców z Ukrainy (wydawane przez Urząd Imigracyjny). Dostęp do rynku pracy. | Wsparcie urzędu pracy / gminy w formie aktywnych form rynku pracy i nauki języka duńskiego. „Partnerstwo w pracy dla obywateli Ukrainy" – program na rzecz integracji obywateli Ukrainy na rynku pracy, zawierający bazę ofert pracy, oferujący możliwość nauki języka duńskiego i zmianę kwalifikacji zawodowych w sektorach oferujących zatrudnienia (hotele, restauracje, opieka społeczna i zdrowotna). Program: https://jobguideukraine.dk/ Więcej: https://jobguideukraine.dk/for-ukrainian-jobseekers/ |
| Estonia | Możliwość uzyskania ochrony czasowej. Pełny dostęp do rynku pracy i usług urzędów pracy. W przypadku pobytu na podstawie wizy lub pobytu bezwizowego możliwość podjęcia jedynie pracy krótkoterminowej (po powiadomieniu Policji i Straży Granicznej). | Możliwość rejestracji w urzędzie pracy, wsparcia urzędu oraz uzyskania zasiłku dla bezrobotnych. Uruchomienie strony internetowej dla pracodawców zainteresowanych zatrudnieniem uchodźców ukraińskich oraz dla uchodźców ukraińskich zainteresowanych poszukiwaniem pracy. Przetłumaczenie materiałów informacyjnych. Więcej: https://www.tootukassa.ee/en/article/estonian-unemployment-insurance-fund-can-help-you-find-job |
| Finlandia | Możliwość uzyskania ochrony czasowej. Dostęp do rynku pracy i usług oferowanych przez urzędy pracy. Możliwość podjęcia pracy już po złożeniu wniosku o ochronę czasową (na podstawie potwierdzenia rejestracji wniosku). | Prawo do wszystkich usług realizowanych przez urzędy pracy, planu integracyjnego i szkoleń zgodnie z potrzebami. Proces jest taki sam dla wszystkich imigrantów. Więcej: https://migri.fi/en/faq-ukraine https://toimistot.te-palvelut.fi/en/ukraine |
| Francja | Możliwość uzyskania ochrony czasowej. Pełny dostęp do rynku pracy i usług urzędów pracy. (konieczność podania adresu zamieszkania przy rejestracji). | Konieczność poddania się w specjalnym punkcie procedurom związanym z dostępęm do świadczeń, usług zdrowotnych, zamieszkaniem, systemem edukacji i rynkiem pracy. Punkt taki znajduje się w każdym departamencie. Możliwość zarejestracji online jako poszukujący pracy (konieczna znajomość języka francuskiego) rejestracji w urzędzie (możliwość uzyskania dokładnych informacji i ofert pracy). Dostępne ulotki w języku ukraińskim i angielskim oraz specjalne wsparcie w lokalnych biurach rejestracji (możliwość pogłębionej diagnozy przez doradcę zawodowego).. |
| Grecja | Możliwość uzyskania ochrony czasowej. Pełny dostęp do rynku pracy i usług urzędów pracy. | Rejestracja bezrobotnych odbywa się on-line za pośrednictwem e-Usług greckich Publicznych Służb Zatrudnienia (PSZ) (OAED), do których mogą uzyskać dostęp, korzystając z danych uwierzytelniających „TAXISnet" (Urząd Podatkowy). Wymagane jest podanie informacji o wykształceniu i kwalifikacjach zawodowych. Obowiązek uczestnictwa w procesie „zindywidualizowanego podejścia" i ustalenia Indywidualnego Planu Działania z doradcą ds. zatrudnienia. Możliwość skierowania do centrów prowadzonych przez gminę w celu np. uzyskania informacji o gwarantowanym dochodzie minimalnym. |
| Irlandia | Możliwość uzyskania ochrony czasowej. Dostęp do rynku pracy i usług oferowanych przez urzędy pracy. | Pełny dostęp do rynku pracy i usług oferowanych przez urzędy pracy, w tym pośrednictwa pracy i skierowań do pracy. |
| Lichtenstein | Dostęp do rynku pracy dla osób, którym przyznano prawo azylu. | |
| Litwa | Konieczność rejestracji w urzędzie migracyjnym. Dostęp do rynku pracy. Obywatele Ukrainy są grupą priorytetową. | Bezpośredni dostęp do zatrudnienia, aktywnych usług rynku pracy i wszystkich innych usług urzędów pracy. Celem urzędu pracy jest zaproponowanie oferty pracy w ciągu jednego dnia po rejestracji. Możliwość uczestnictwa w kursach języka litewskiego umożliwiającego podjęcie pracy w sektorze państwowym. Więcej: https://lrv.lt/lt/aktuali-informacija/informacija-apie-kara-ukrainoje/aktuali-informacija-1 |
| Luksemburg | Możliwość uzyskania ochrony czasowej. Pełny dostęp do rynku pracy i usług urzędów pracy po uzyskaniu karty pobytu potwierdzającej nadanie ochrony czasowej. | Ukierunkowane informacje dla obywateli Ukrainy oraz dla zainteresowanych firm. Wsparcie organizacji pozarządowych. Powołanie specjalnej jednostki PSZ zajmującej się rejestracją i doradztwem na rzecz obywateli Ukrainy. Więcej: https://adem.public.lu/en/actualites/adem/2022/03/ukraine-info.html |
| Łotwa | Ustawa o wsparciu osób cywilnych z Ukrainy:
| Wsparcie w znalezieniu odpowiedniej pracy: przygotowanie CV, skontaktowanie z pracodawcą. Utworzenie w Rydze specjalnego ośrodka wsparcia, w którym dostępne są wspólnie usługi kilku instytucji państwowych, w tym PSZ. Oferty pracy dla obywateli Ukrainy są oznaczone w bazie ofert pracy. Więcej: https://www.nva.gov.lv/lv/ukrainski-civilno-naselennya-yaki-shukayut-robochi-miscya |
| Hiszpania | Możliwość uzyskania ochrony czasowej. Wydawane jest zezwolenie na pobyt łącznie z zezwoleniem na pracę (w ciągu 24 godz.). Dostęp do rynku pracy i usług oferowanych przez urzędy pracy. | Możliwość uzyskania tzw. karty poszukującego pracy. Indywidualna ścieżka wsparcia. Szybkie uznanie / rozpoznanie kwalifikacji zawodowych. |
| Holandia | Wymagane pozwolenie na pracę. | Wsparcie PSZ i możliwości rejestracji przyznane jest osobom posiadającym zezwolenie na pracę. |
| Malta | Możliwość uzyskania ochrony czasowej. Na podstawie statusu ochrony czasowej urząd pracy wydaje zezwolenie na pracę. | Brak możliwości zarejestrowania w urzędzie pracy. Prawo do usług rynku pracy realizowanych przez urząd: pośrednictwa pracy, szkoleń, aktywnych form rynku pracy. |
| Niemcy | Możliwość uzyskania ochrony czasowej. Zadania związane ze świadczeniami wynikającymi z przyznawania ochrony czasowej są w kompetencjach gmin. Możliwość przebywania w Niemczech bez wizy przez okres do 90 dni po wjeździe, bez dostępu do rynku pracy. Zgodnie z dyrektywą obywatele Ukrainy i innych państw trzecich, którzy przebywali w Ukrainie w dniu 24.02.2022 r. (tj. w dniu ataku Rosji na Ukrainę) są zwolnieni z wymogu posiadania zezwolenia na pobyt do 23.05.2022 r. Brak dostępu do rynku pracy w tym czasie. Możliwość wystąpienia o zezwolenie na pobyt, na mocy dyrektywy, dające prawo do podjęcia pracy bez konieczności posiadania zezwolenia na pracę. Zezwolenie na pobyt wydawane jest przez władze migracyjne z terminem ważności max. do 4.03.2024. | Wsparcie urzędu pracy:
Możliwość skorzystania z usług tłumaczeniowych. |
| Norwegia | Możliwość uzyskania ochrony czasowej. Żadne inne formalne zezwolenia nie są potrzebne w celu uzyskania dostępu do rynku pracy. Procedury związane z procesem uzyskania ochrony czasowej:
| Możliwa rejestracja w urzędzie pracy po uzyskaniu osobistego numeru identyfikacyjnego oraz stałego adresu. |
| Portugalia | Możliwość uzyskania ochrony czasowej. Pełny dostęp do rynku pracy i usług urzędów pracy. Obecność kadry PSZ a ambasadach w Warszawie i Bukareszcie – prezentacja ofert pracy i warunków życia i pracy w Portugalii. | Utworzenie strony internetowej prezentującej oferty pracy dla obywateli Ukrainy: Portugalia dla Ukrainy Możliwość przekazania CV za pomocją dedykowanej poczty internetowej. Dostęp do szkolenia zawodowego i aktywnych form rynku pracy. Informacje dla obywateli Ukrainy: Portugalia dla Ukrainy Najlepsze oferty pracy w Portugalii |
| Rumunia | Możliwość uzyskania zezwolenia na pobyt z powodu ochrony czasowej. Pełny dostęp do rynku pracy i usług urzędów pracy. | Możliwość rejestracji w urzędzie pracy i skorzystania ze wszystkich usług urzędu pracy. Więcej: https://www.anofm.ro/?idpostare=19895 |
| Słowacja | Możliwość uzyskania statusu wysiedleńca posiadającego zgodę na pobyt tolerowany (od 1.03.2022 r.). Prawo do podjęcia pracy bez konieczności uzyskania pozwolenia na pracę. Pracodawca jest zobowiązany do przekazania Urzędowi Pracy, Spraw Socjalnych i Rodziny danych o zatrudnieniu obywatela Ukrainy, na wyznaczonym formularzu, nie później niż 7 dni roboczych od dnia rozpoczęcia i dnia zakończenia stosunku pracy. Pracodawca dołącza kopię dokumentu potwierdzającego zatrudnienie i kopię zaświadczenia o pobycie tolerowanym. | Brak możliwości zarejestrowania się w urzędzie pracy jako poszukujący pracy. Możliwość uzyskania usług rynku pracy – wsparcie urzędu w znalezieniu pracy.Oferty pracy tłumaczone są na język ukraiński – pracodawcy mogą oznaczać oferty przeznaczone dla obywateli Ukrainy. Możliwość rejestracji w urzędzie pracy. Więcej: https://ua.gov.sk; https://www.pomocpreukrajinu.sk/; https://www.upsvr.gov.sk/; https://sluzbyzamestnanosti.gov.sk; |
| Słowenia | Możliwość uzyskania ochrony czasowej. Dostęp do rynku pracy i usług urzędów pracy. | Możliwość rejestracji w urzędzie pracy i skorzystania z usług urzędu: poradnictwa zawodowego świadczonego przez wyspecjalizowanych doradców zawodowych dla uchodźców, informacji od doradcy zawodowego w centrum kontaktowym, który mówi po ukraińsku, uczestnictwa w kursach integracyjnych oraz we wszystkich formach aktywnej polityki rynku pracy na zasadach ogólnych. Więcej: https://www.ess.gov.si/informacije_ukrajinski_drzavljani |
| Szwecja | Możliwość uzyskania ochrony czasowej. Osoby podlegające ochronie czasowej nie są uznawane za osoby mieszkające w Szwecji: i uzyskują numeru osobistego, lecz tzw. numer koordynacyjny. Dostęp do rynku pracy i usług urzędów pracy. | Mozliwość rejestracji w urzędzie pracy i uzyskania wsparcia urzędu: doradztwo (także z udziałem tłumacza), pośrednictwo pracy, ustalenie ścieżki wsparcia. Więcej: https://arbetsformedlingen.se/other-languages/ukrainska-ukrainska/vi-z-ukraini |
| Węgry | Możliwość uzyskania azylu, zezwolenia na pobyt ze względów humanitarnych lub pobyt czasowy. Obywatel Ukrainy może przebywać 90 dni na Węgrzech bez zezwolenia. W przypadku pobytu dłuższego, podjęcia pracy czy studiów należy złożyć jeden z ww. wniosków legalizujących pobyt na Węgrzech. Dostęp do rynku pracy obywateli Ukrainy, którzy uciekli przed konfliktem zbrojnym i przybyli z terytorium Ukrainy od dnia 24 lutego 2022 r. | Więcej: https://www.ajbh.hu/en/web/ajbh-en/important-information-for-persons-fleeing-ukraine |